Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Pomiń baner

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

dr hab. Tamara Brzostowska-Tereszkiewicz

prof. IBL PAN

Zdjęcie dr hab. Tamary Brzostowskiej-Tereszkiewicz

Anglistka i polonistka, absolwentka Kolegium Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych na Uniwersytecie Warszawskim, od 2004 roku zatrudniona w Pracowni Poetyki Historycznej Instytutu Badań Literackich PAN. Stypendystka Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (2004-2006, 2009, 2011). Autorka monografii Modernist Translation. An Eastern European Perspective. Models, Semantics, Functions (2016) i Ewolucje teorii. Biologizm w modernistycznym literaturoznawstwie rosyjskim (2011, seria „Monografie” Fundacji na rzecz Nauki Polskiej), a także rozpraw z historii literaturoznawstwa środkowo- i wschodnioeuropejskiego oraz poetyki i teorii przekładu literackiego i literaturoznawczego. Tłumaczka m.in. pism O.M. Freudenberg (Semantyka kultury, red. D. Ulicka, 2005), M.M. Bachtina, P.M. Miedwiediewa, I.I. Kanajewa, rosyjskich i zachodnioeuropejskich bachtinologów (Ja-Inny. Wokół Bachtina, red. D. Ulicka, T. 1 i 2,  2009) oraz J.S. Brunera (Kultura edukacji, 2006, wyd. 2: 2010). Prezes Fundacji „Centrum Międzynarodowych Badań Polonistycznych”. Członkini Zespołu Redakcyjnego „Przekładańca”. Zainteresowania naukowe: historia modernistycznego literaturoznawstwa wschodnio- i środkowoeuropejskiego, relacje teorii literatury i nauk biologicznych, modernizm wschodnio- i środkowoeuropejski oraz angloamerykański, historia twórczości translatorskiej i myśli przekładoznawczej, praktyka translatorska.

Kotakt: tamara.brzostowska@ibl.waw.pl

Zobacz również:

Instytut Badań Literackich PAN

Publikacje z zakresu przekładoznawstwa:

Monografia autorska:

Modernist Translation. An Eastern European Perspective. Models, Semantics, Functions („Studien zur Germanistik, Skandinavistik und Übersetzungskultur”. Herausgegeben von Stefan H. Kaszyński, Andrzej Kątny und Maria Krysztofiak-Kaszyńska. Band 13), Peter Lang GmbH Internationaler Verlag der Wissenschaften, Frankfurt/M. – Berlin – Bern – Bruxelles – New York-Oxford – Wien 2016.   

 

Współredakcja monografii zbiorowych:

Understanding Misunderstanding. Vol. 1: Cross-Cultural Translation, ed. by T. Brzostowska-Tereszkiewicz, M. Rembowska-Płuciennik, B. Śniecikowska. “Cross-Roads. Studies in Culture,Literary Theory, and History”, ed. Ryszard Nycz, Vol. 18). Berlin – Bern – Bruxelles – New York – Oxford – Warszawa – Wien: Peter Lang Internationaler Verlag der Wissenschaften, 2019.

Understanding Misunderstanding. Vol. 2: Artistic Practices, ed. by T. Brzostowska-Tereszkiewicz, M. Rembowska-Płuciennik, B. Śniecikowska. “Cross-Roads. Studies in Culture,Literary Theory, and History”, ed. Ryszard Nycz, Vol. 18). Berlin – Bern – Bruxelles – New York – Oxford – Warszawa – Wien: Peter Lang Internationaler Verlag der Wissenschaften, 2019.

Przekład i emocje, red. P. Fast, T. Brzostowska-Tereszkiewicz, J. Pisarska („Studia o przekładzie” pod red. P. Fasta), Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice 2017. 

 

Artykuły w czasopismach:

Multisensory Modalities and Modernist Translation, special issue of CounterText on Multisensory Encounters with the Literary. Guest editor: Giuliana Fenech, Edinburgh 2.3 (2016), pp. 283-306.

(Re)writing the History of Polish Literary Studies Through Translation. The Case of Ireneusz Opacki’s “Royal Genres”, w: Writing History – Shaping History of (not only Polish) Literary Studies, wstęp, wybór i opracowanie Danuta Ulicka, w: “Przegląd Filozoficzno-Literacki” 2017, nr 2 (47), pp. 85-100.

Sztuka post-przekładu, „Przekłady Literatur Słowiańskich”, T. 9, cz. 1, s. 77-97.

Jutro: posthumanistyczny przekład artystyczny, w: „Między oryginałem a przekładem”: Typowe i nietypowe role tłumacza: wczoraj, dziś, jutro, red. A. Jastrzębska, Księgarnia Akademicka, Kraków 2017, cz. 1, s. 35-54. 

Reminiscencja stylistyczna w przekładzie, „Między oryginałem a przekładem”, t. XXIX: Dylematy stylizacji w przekładzie, red. Jerzy Brzozowski, Księgarnia Akademicka, Kraków 2015, cz. 1, s. 35-54.

Opyt – essai. Z problemów genologii komparatystycznej, „Przegląd Rusycystyczny” 2014, nr 1 (145), s. 5-26.

Wyobraźnia wyzwolona. Kubistyczny model przekładu literackiego, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” 2014, nr 23 (43) (numer monograficzny: Wyobraźnia w przekładzie pod red. Katarzyna Kuczyńska-Koschany, Adriana Kovacheva, Anita Jarzyna, Ewa Rajewska, s. 81-100.

Przekład udomowiony w kulturze polskiej wczesnego modernizmu. „Między oryginałem a przekładem”, t. XXVI: Przekład w kulturze, red. Jerzy Brzozowski, Adriana Sara Jastrzębska, Księgarnia Akademicka, Kraków 2014, s. 101-115.

Parateksty w przekładzie literaturoznawczym, „Między Oryginałem a Przekładem”,  t.  XVII: Parateksty przekładu, red. Elżbieta Skibińska, Księgarnia Akademicka, Kraków 2012, s. 217-229. 

Przekład jako metonimia, „Między Oryginałem a Przekładem”, t. XVIII: Dominanta a przekład, red. Jerzy Brzozowski i Anna Bednarczyk, Księgarnia Akademicka, Kraków 2012, s. 84-98.

Translators’ Thundering Voices. Vladimir Mayakovsky’s  “Nash Marsh” in Polish and English Translations, “Przegląd Rusycystyczny” 2012, nr 3 (139), s. 49-67.

Troublesome Epiphany in a Snowstorm. Aleksandr Blok’s “Dvenadtsat” in Polish and English Rewritings, “Przegląd Rusycystyczny” 2011, nr 3 (135), s. 47–66.

Od sjużetu do plotu (i z powrotem), „Przegląd Rusycystyczny” 2010, nr 2 (130), s. 5-20.

Wielojęzyczność jako chwyt, „Teksty Drugie” 2009, nr 6, s. 48-65.

Nocy tu nie odwrócimy. „Sumierki swobody” Osipa Mandelsztama w przekładach polskich i angielskich, „Pamiętnik Literacki” 2004, nr 1, s. 201-213.

Komparatystyka literacka wobec translatologii. Przegląd stanowisk badawczych, „Przestrzenie Teorii” 2004, z. 3/4, s. 279-321.

Co widzi „burlucze oko”? Przekład literacki jako zdarzenie percepcyjne,  „Porównania – Comparisons – Srawnienija. Porovnání – Vergleiche” (złożony do druku).

Rozprawy w monografiach zbiorowych:

Why Light up the Stars? The Transrational Experiments of Russian Cubo-Futurists in the History of 20th-Century Polish Literature, w: Retracing the History of Literary Translation in Poland, ed. by M. Heydel (“Routledge Studies in Translation and Interpreting History”, ed. Ch. Rundle, M. Wolf, P. Kujamäki), New York: Routledge 2020 (złożona do druku).

Translation Studies (From Theories of Literary Translation to a Paradigm of Modernity), w: Literary Theory between East and West Transcultural and Transdisciplinary Movements from Russian Formalism to Cultural Studies. An International Handbook. Ed. M. Mrugalski, S. Schahadat, I. Wutsdorff, Berlin: de Gruyter 2019 (złożona do druku).

The Conceptual Art of Translation, w: Polish Translation Studies in Action. Concepts – Methodologies – Applications. A Reader, ed. by Piotr Boncza Bukowski and Magdalena Heydel (“Cross-Roads. Studies in Culture,Literary Theory, and History”, ed. R. Nycz, Vol. 16), Berlin: Peter Lang Internationaler Verlag der Wissenschaften 2019, pp. 343-368.

Introduction. Misunderstanding as Innovation (wraz z M. Rembowską-Płuciennik, B. Śniecikowską), w: Understanding Misunderstanding. Vol. 1: Cross-Cultural Translation, ed. by T. Brzostowska-Tereszkiewicz, M. Rembowska-Płuciennik, B. Śniecikowska (“Cross-Roads. Studies in Culture,Literary Theory, and History”, ed. R. Nycz, Vol. 17). Berlin – Bern – Bruxelles – New York – Oxford – Warszawa – Wien: Peter Lang Internationaler Verlag der Wissenschaften, 2019, s. 9-14.

Introduction. Misunderstanding as a Mode of Cultural Creativity (wraz z M. Rembowską-Płuciennik, B. Śniecikowską), w: Understanding Misunderstanding. Vol. 2: Artistic Practices, ed. by T. Brzostowska-Tereszkiewicz, M. Rembowska-Płuciennik, B. Śniecikowska (“Cross-Roads. Studies in Culture,Literary Theory, and History”, ed. R. Nycz, Vol. 18). Berlin – Bern – Bruxelles – New York – Oxford – Warszawa – Wien: Peter Lang Internationaler Verlag der Wissenschaften, 2019, s. 9-12.

Umnyje pieriewody zaumi. Strategii polskich pieriewodczikow, w: Polsko-russkij litieraturnyj transfier: recepcyja i pieriewody, ried. G.G. Wiekszyn, M. Pąkciński, Moskwa 2017.

Translating Transrational Philosophical Discourse: an Exercise in Historical-Comparative Epistemology, w: Traduction et Philosophie/Translation and Philosophy, Claire Wrobel (dir.), „Colloques”, Presses Universitaires de Paris II, Paris 2017, pp. 169-182.

Modalność – podmiotowość – przekład literacki: kierunki antropocentryczne w translatologii kulturowej, w: (W) sieci modernizmu. Księga Jubileuszowa z okazji 65 urodzin prof. dr hab. Włodzimerza Boleckiego, red. M. Rembowska-Płuciennik, A. Kluba, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2017, s. 167-189.

Przekład jako metodologia przekładu, w: Reguły gier. Między normatywizmem a dowolnością w przekładzie, red. Piotr Fast, T. Markiewka i Justyna Pisarska („Studia o przekładzie” pod red. Piotra Fasta) , Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”/ Stowarzyszenie Inicjatyw Wydawniczych, Katowice 2016, s. 8-29.

The Translational Turn in Modernism Studies, w: Translation in Culture, red. Agnieszka Adamowicz-Pośpiech i Marta Mamet-Michalkiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2016, s. 13-38.

Dada Ubu. Przekład  Jana Gondowicza w teatrze Jana Klaty, w: Tłumacz i zdrada, red. Piotr Fast i Justyna Pisarska, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”/ Stowarzyszenie Inicjatyw Wydawniczych, Katowice 2015 („Studia o przekładzie” pod red. Piotra Fasta, nr 38), s. 69-92.

Przekład modernistyczny (modele i opozycje), w: Współczesne dyskursy konfliktu: literatura – kultura – język, red. Włodzimierz Bolecki, Wojciech Soliński i Maciej Gorczyński, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2015, s. 45-90. 

Kolaż, centon, ready-made jako techniki translatorskie, w: Strategie translatorskie (od modernizmu do postpostmodernizmu), red. Piotr Fast, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”/ Stowarzyszenie Inicjatyw Wydawniczych, Katowice 2014 („Studia o przekładzie” pod red. Piotra Fasta, nr 37), s. 57-92. 

Modernist Models of  Literary Translation.  At the Intersection of Translation Studies and New Modernist Studies, w: Translation im Spannungsfeld der Cultural Turns / Translation Among Cultural Turns, ed. Katarzyna Lukas, Izabela Olszewska and Marta Turska („Studien zur Germanistik, Skandinavistik und Übersetzungskultur”. Herausgegeben von Stefan H. Kaszyński, Andrzej Kątny und Maria Krysztofiak-Kaszyńska), Band 7, Frankfurt/M. – Berlin – Bern – Bruxelles – New York – Oxford – Wien: Peter Lang GmbH Internationaler Verlag der Wissenschaften 2013, s. 71-82.

Przekład w imperium symbolizmu, w: Przekład – kolonizacja czy szansa?, red. Piotr Fast, Wacław Osadnik, Katowice „Śląsk”/ Stowarzyszenie Inicjatyw Wydawniczych 2013 („Studia o przekładzie” pod red. Piotra Fasta, nr 35), s. 7-41.

Ekwiwalencja tekstowa w teorii przekładu i wersologii, w: Potencjał wiersza, red. Witold Sadowski, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2013, pp. 56-72.

Wielojęzyczność jako chwyt, w: Kultura w stanie przekładu: translatologia – komparatystyka – transkulturowość, red. Ewa Kraskowska i Włodzimierz Bolecki, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2012, s. 91-118 (wersja skrócona: Wielojęzyczność jako chwyt, „Teksty Drugie” 2009, nr 6, s. 48-65).

Parnasistowski model przekładu literackiego (Antoni Lange, Walerij Briusow, Vladimir Nabokov), w: Wielcy tłumacze, red. Piotr Fast i Justyna Pisarska, Wydawnictwo Naukowe "Śląsk" i Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera, Katowice–Kraków 2012 („Studia o przekładzie” pod red. Piotra Fasta, nr 33), s. 1-23.

Wczesnomodernistyczna krytyka przekładu (w Polsce), w: Historyczne oblicza przekładu, red. Piotr Fast i Anna Car przy współpracy Agaty Olszty, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk" i Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera, Katowice–Kraków 2011 („Studia o przekładzie” pod red. Piotra Fasta, nr 31), s. 35–49.

Od sjużetu do plotu (i z powrotem), w: Błąd (i jego konsekwencje) w przekładzie, red. Piotr Fast i Alina Świeściak, przy współpracy Agaty Olszty, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk” i Wydawnictwo Wyższej Szkoły Lingwistycznej, Katowice-Częstochowa 2010 („Studia o przekładzie” pod red. Piotra Fasta, nr 28), s. 55-73 (przedruk z: „Przegląd Rusycystyczny” 2010, nr 2 (130), s. 5-20).

Poetyka przekładu literaturoznawczego. W: Od tematu do rematu. Przechadzki z Balcerzanem. Księga Jubileuszowa z okazji 70 rocznicy urodzin Profesora Edwarda Balcerzana, red. Tomasz Mizerkiewicz i Agata Stankowska, Wydawnictwo UAM, Poznań 2007, s. 519-534.

Przekłady naukowe (wybór):

Maksim Szapir, Filologia jako fundament wiedzy humanistycznej. O głównych kierunkach badawczych filologii teoretycznej i stosowanej, w: Filologia. Lekcja wolności. Antologia rosyjskich tekstów naukowych. Wybór M. Prussak, oprac. red. P. Bem. Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2017, s. 79-91.

Michaił Gasparow, Pamięci Siergieja Awierincewa, w: Filologia. Lekcja wolności. Antologia rosyjskich tekstów naukowych. Wybór M. Prussak, oprac. red. P. Bem. Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2017, s. 41-46.

Clive Scott, Przekład i przestrzenie lektury, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” 2014, nr 23, s. 209-226.

Michaił Bachtin, Język w literaturze artystycznej, w: Ja-Inny. Wokół Bachtina. Antologia pod red. D. Ulickiej,  „Universitas”, Kraków 2009, T. 1, s. 439-447.

Michaił Bachtin, Satyra, w: Ja-Inny. Wokół Bachtina. Antologia pod red. D. Ulickiej,  „Universitas”, Kraków 2009, T. 1, s. 353-370.

Michaił Bachtin, „Słowo o wyprawie Igora” w historii epopei, w: Ja-Inny. Wokół Bachtina. Antologia pod red. Ulickiej,  „Universitas”, Kraków 2009, T. 1, s. 387- 389.

Iwan Kanajew, Współczesny witalizm, w: Ja-Inny. Wokół Bachtina. Antologia pod red. D. Ulickiej,  „Universitas”, Kraków 2009, T. 1, s. 71-93.

Paweł Miedwiediew, Naukowy salieryzm (O metodzie formalnej (morfologicznej)), w: Ja-Inny. Wokół Bachtina. Antologia pod red. D. Ulickiej,  „Universitas”, Kraków 2009, T. 1, s. 55-68.

Paweł Miedwiediew, Nauka o ideologiach i jej aktualne zadania  (fragmenty), w: Ja-Inny. Wokół Bachtina. Antologia pod red. D. Ulickiej,  „Universitas”, Kraków 2009, T. 1, s. 137-146.

Aleksandr Michailovic, Bachtinowska koncepcja słowa, w:  Ja-Inny. Wokół Bachtina. Antologia pod red. D. Ulickiej,  „Universitas”, Kraków 2009, T. 2, s. 81-115.

Jurij i Daria Miedwiediewowie, Koło Bachtina jako „kolektyw myślowy”, w:  Ja-Inny. Wokół Bachtina. Antologia pod red. D. Ulickiej,  „Universitas”, Kraków 2009, T. 2, s. 279-296.

Władimir Ałpatow, Koło Bachtina i problemy lingwistyki, w:  Ja-Inny. Wokół Bachtina. Antologia pod red. D. Ulickiej,  „Universitas”, Kraków 2009, T. 2, s. 297-318.

Jerome Bruner, Kultura edukacji. Wstęp A. Brzezińska. „Universitas”, Kraków 2006, s. 278 (wyd. 2 w roku 2010).

Olga M. Freudenberg, Gra w kości, w: O.M. Freudenberg, Semantyka kultury, red. D. Ulicka, wstęp W. Grajewski, „Universitas” Kraków 2005, s. 63-72.

Olga M. Freudenberg, Pochodzenie narracji, w: O.M. Freudenberg, Semantyka kultury, red. D. Ulicka, wstęp W. Grajewski, „Universitas” Kraków 2005, s. 281-308.

Olga M. Freudenberg, Wprowadzenie do teorii folkloru antycznego. Wykład XI, w: O.M. Freudenberg, Semantyka kultury, red. D. Ulicka, wstęp W. Grajewski, „Universitas” Kraków, 2005, s. 249-262.

Olga M. Freudenberg, Wprowadzenie do teorii folkloru antycznego. Wykład XII, w: O.M. Freudenberg, Semantyka kultury, red. D. Ulicka, wstęp W. Grajewski, „Universitas” Kraków, 2005, s. 263-280.

Nina Braginska, Opowiadanie/narracja jako produkt uboczny egzegezy, w: Opowiadanie w perspektywie badań porównawczych, red. Z. Mitosek and J. Mueller, „Universitas“, Kraków 2004, s. 285-302.

John Neubauer, Czy zachodnia teoria opowiadania ma zastosowanie uniwersalne?, w:  Opowiadanie w perspektywie badań porównawczych, red. Z. Mitosek and J. Mueller, „Universitas“, Kraków  2004, s. 175-186.

Władimir Sołowiow, O przyczynach upadku światopoglądu średniowiecznego, w: “Przegląd Filozoficzno-Literacki” 2002, nr 2, s. 45-56.

Nikołaj Bierdiajew, Konstantin Leontjew. Filozof reakcyjnego romantyzmu, „Almanach Myśli Rosyjskiej. Wokół Tołstoja i Dostojewskiego”, red. J. Dobieszewski, Wydział Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2001, s. 204-226.

Lew Karsawin, Fiodor Pawłowicz Karamazow jako ideolog miłości,  „Almanach Myśli Rosyjskiej. Wokół Tołstoja i Dostojewskiego”, red.  J. Dobieszewski, Wydział Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2000, s. 176-190.